تاریخچه هنر عطر سازی

هنر عطرسازی در زمان باستان از میان رودان و مصر شروع شده و در کشور ایران و روم باستان توسعه پیدا کرد. اولین شیمی‌دان ثبت شده در دنیا زنی بنام «تاپوتی» است؛ عطر سازی که طبق لوحه‌های خط میخی در هزاره دوم قبل از میلاد در میان رودان می‌زیسته‌است. وی گل‌ها، روغن‌ها و وج را با دیگر مواد معطر چندین بار متوالی تقطیر و صاف می‌کرده تا عطر مورد نظر را تولید کند.

در سال ۲۰۰۵ میلادی باستان شناسان آنچه که تصور می‌شود قدیمی‌ترین عطر جهان باشد را در پیرگوس، قبرس کشف کردند. این عطرها قدمتی بیش از چهار هزار سال سال دارند. در این مجموعه حداقل ۶۰ دستگاه تقطیر، کاسه برای مخلوط کردن، قیف و بطری عطر در یک کارگاه چهار هزار متر مربعی کشف شد. در دوران دور دست مردم با استفاده از گیاهان و ادویه جاتی مانند بادام، گشنیز، گل تلفونی از نوع سبز آن، رزین رسته مخروطیان، ترنج و همچنین انواع گُل عطر تولید می‌کرده‌اند.

همچنین در اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد در سیلک کاشان غیر از ظروف سفالین بعضی تُنگ‌های کوچک از جنس مرمر، که گویا مخصوص نگهداری عطر بود در حفریات نواحی سیلک پیدا شده‌است و همچنین مقداری آئینه مسی جهت آرایش به دست آمده‌است.

درقرن نهم میلادی نیز ابو یوسف کندی شیمیدان عرب، کتابی درباره عطرها به نام شیمی عطر و تقطیر به نگارش در آورده است.‌ این کتاب ارزشمند شامل بیش از یک صد دستور برای تهیه روغن‌های معطر، مرهم‌ها، عرق‌های گیاهی و جایگزین‌هایی برای داروهای پر هزینه می‌باشد. به علاوه در این کتاب ۱۰۷ روش و دستورالعمل برای عطرسازی و ساخت تجهیزات مربوطه، از جمله انبیق، شرح داده شده‌است.

باید اضافه کرد که این ابن سینا دانشمند ایرانی بود که فرایند عصاره‌گیری از گل‌ها با استفاده از روش تقطیر را که امروزه به‌طور معمول استفاده می‌گردد معرفی کرد. اولین تجربه او با گل رُز بوده ‌است. از زمان این کشف، عطر از مخلوطی از روغن‌ها، گیاهان یا گلبرگ‌های خرد شده که یک ترکیب قوی و معطر را به وجود می‌آورند به دست می‌آید. از این میان گلاب بلافاصله میان مردم محبوب شد و مواد اولیه و تکنولوژی تقطیر در کشورهای شرقی به‌طور قابل توجهی صنعت عطرسازی و پیشرفت‌های علمی و به خصوص شیمی را در غرب تحت تأثیر قرار داده‌اند.